لیزر فراکشنال لیزری است که از حدود سال ۲۰۰۴ میلادی وارد بازار تجهیزات پزشکی دنیا شده است و در موارد متعددی همچون درمان اسکارهای(جوشگاه ها) باقی مانده از آکنه، آبله مرغان، سالک یا بریدگی ها و زخم های مختلف، چین و چروک های ناشی از افزایش سن و لکه های تیره ی گوناگون ناشی از پیری یا   خال ها و همچنین به منظور بازسازی پوست و سفت کردن پوست به کار می رود.

لیزر فراکشنال برخلاف لیزرهای هموارساز قبل که یک تا چند لایه از پوست را یکباره از بین برده و زمان ترمیم بین  ۳ تا ۴ هفته داشته و به دوره ی زمانی ۲ تا ۶ ماهه ای نیز برای از بین رفتن سرخی بعد از درمان نیاز داشتند، با سرعت و دقت فراوان در درمان مشکلات پوستی نقش ایفا می کند.

نام فراکسل(Fraxel) در واقع نام تجاری نخستین لیزر فراکشنالی است که برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ با استفاده از Erbium Glass با طول موج ۱۵۴۰ نانومتردر درمان چین و چروک های پوست به کار رفت، ولی بعدها لیزر Co2 با طول موج ۱۰۶۰۰ نانومتر نیز با استفاده از تکنولوژی فراکشنال برای جوان سازی پوست وارد بازار شد و امروزه اکثر سیستم های فراکشنال عملاً از نوع Co2 هستند. این لیزر در سال ۲۰۰۴ برای درمان چین و چروک ها و ضایعات    رنگدانه ای پوست (یا اصطلاحاً ضایعات پیگمانته)، در سال ۲۰۰۵ برای درمان لکه های صورت (یا همان ملاسما) و بازسازی پوست صورت، و در سال ۲۰۰۶ برای درمان اسکارهای باقیمانده از آکنه موفق به اخذ موافقت مؤسسه ی دارو و غذا آمریکا (FDA) شد و از آن زمان به بعد فروش این سیستم ها رشد فزاینده ای داشته است، به طوری که در سال ۲۰۱۰ میلادی میزان فروش این سیستم ها متجاوز از ۳۵۰ میلیون دلار در سال بوده است.

 تکنولوژی لیزر فراکشنال در واقع مبتنی بر پوشش دادن سطح محدودی از بافت در هر دوره درمان است، به این معنا که در هر دوره حدود ۱۰ تا ۵۰ درصد از سطح بافت تحت پوشش قرار گرفته و ستون های حرارتی میکروسکوپی (که در اصطلاح علمی به آنها Microthermal Treatment Zone یا MTZ گفته می شود)  برروی پوست با طول موجی غیرتخریبی به عمق بافت نفوذ می کنند و یا با طول موجی تخریبی باعث برش سطح پوست می شوند. این موضوع باعث می شود سطح پوست درمان شده (یا همان لایه ی اپیدرم پوست)، دارای نواحی سوخته شده به همراه نواحی سالم باشد و این نواحی سالم با رشد و نمو سطح جدیدی بر پوست ایجاد می کنند که سالم تر، روشن تر و محکم تر از نواحی قبلی است. نکته ی جالب توجه این است که

لایه ی شاخی اپیدرم در جریان لیزر فراکشنال فقط به میزان بسیار کمی آسیب     می بیند و عملاً کارکرد طبیعی پوست به عنوان سد دفاعی بدن مختل نمی شود و از سوی دیگر نیز احتمال عوارضی همچون سرخ شدن یا تیره شدن پوست بسیار کمتر می شود. همچنین گرمای جذب شده توسط لایه ی زیرین پوست (موسوم به لایه ی درم) توسط الیاف کلاژن که تارو پود پوست را تشکیل می دهند، جذب می شود و الیافی که در نتیجه ی روند پیری یا آسیب های ناشی از نور خورشید دچار بی نظمی شده و از هم فاصله گرفته اند، مجدداً در جهت و شکل اصلی خود قرار می گیرند که این موضوع باعث سفت و مستحکم شدن پوست درمان شده می گردد.

 مقایسه ی لیزرفراکشنال Erbium Glass که در واقع نوعی لیزر غیرتراشنده

 (Non-Ablative) است با لیزرفراکشنال Co2 که لیزری تراشنده (Ablative) با تکنولوژی جدیدتر محسوب می شود، نشان می دهد که در لیزرErbium Glass

ستون های عمقی پوست به خوبی برداشته نشده و گذشته از هزینه ی درمان بالاتر، به تعداد جلسات درمان بیشتری نیاز وجود دارد، در حالی که در لیزر Co2    ستون های عمقی درمان شده و برداشته می شوند که میزان از بین رفتن چین و چروک ها و سفت کردن پوست بیشتر شده و زمان ترمیم کمتر و عوارض جانبی آن نیز کمتر خواهد بود.

کاربردهای عمده ی لیزر فراکشنال در موارد زیر است:

۱- لایه برداری پوست ۲- از بین بردن اسکارهای باقیمانده از آکنه، سوختگی، آبله مرغان یا جراحی ۳- جوان سازی و کاهش چین و چروک های پوست ۴- از بین بردن منافذ باز و متسع پوست ۵- محکم کردن و افزودن قوام پوست از طریق کلاژن سازی ۶- کاهش و بهبود ترک های ناشی از بارداری یا افزایش سایز یا وزن (استریاها) ۷- از بین بردن لکه ها و تغییرات رنگدانه ای ناشی از افزایش سن ۸- روشن کردن پوست در افراد مبتلا به ملاسما یا تیرگی پس از بیماری های التهابی پوست

لیزر فراکشنال را می توان در صورت، گردن، پشت دست ها، ترک های ناحیه ی شکم (استریاها) و اسکارهای سوختگی و جراحی به کار برد.

آماده سازی و تمهیدات قبل از لیزر فراکشنال ساده و بدون خطر هستند. به بیهوشی یا تزریق آمپول بیحسی نیازی وجود ندارد. مالیدن کرم های بیحس کننده ی موضعی حاوی لیدوکائین یا مخلوط لیدوکائین/پریلوکائین به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از انجام لیزر برای کاستن درد هنگام لیزر کفایت می کند. زمان انجام لیزر کل صورت زمان حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است. بلافاصله بعد ازانجام لیزر، پوست ملتهب و برافروخته می شود که با کمپرس یخ یا سرمای موضعی این التهاب بهبود می یابد. پس از اتمام لیزر نیازی به پانسمان کردن ناحیه ی درمان شده وجود ندارد و معمولاً برای تسریع بهبودی محل درمان شده از پماد زینک اکساید یا کرم های ترمیم کننده به مدت چند روز کمک گرفته می شود. ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از لیزر، محل لیزر حالت  سوختگی خفیفی شبیه آقتاب سوختگی پیدا میکند و رنگ پوست به قهوه ای تیره مایل می شود که این حالت طی ۳ تا ۶ روز با پوسته اندازی برطرف میشود .از حدود ۴ روز بعد از درمان می توان از کرم های روشن کننده یا محصولات پوشاننده و آرایشی استفاده کرد. بعد از حدود ۱۰ تا ۱۲ روز سرخی و دَلَمه های تشکیل شده بر سطح پوست از بین می روند و پوست شفاف و گلگونی به وجود می آید که طی ۳ هفته این سرخی خفیف نیز از بین می رود. احتمال ایجاد تیرگی بعد از انجام این لیزر بسیار نادر است.